De twee pijlers van een akte voor overdracht of verpanding van IE-rechten: doen en dat doen wat je moet doen. Voor eigendomsoverdracht of verpanding van IE-rechten is een akte noodzakelijk.
Wat is een akte? Een akte is een bewijsstuk. Een akte dient bijvoorbeeld om te bewijzen dat een verplichting tot overdracht of verpanding van een IE-recht bestaat, maar die verplichting kan ook mondeling overeengekomen worden. Een akte bewijst ook dat een IE-recht is overgedragen of verpand en daarvoor is de akte noodzakelijk. Zonder akte kan een IE-recht niet overgedragen worden of in pand worden gegeven. Een akte is van oudsher een ondertekend geschrift, maar een akte kan ook in elektronische vorm worden opgesteld en ondertekend.
Wat moet er in de akte staan? Een rechtsgeldige eigendomsoverdracht of verpanding is gebaseerd op twee pijlers: een titel – een juridische verplichting om te moeten overdragen of verpanden – en een leverings- of vestigingshandeling – waarmee de overdracht of de verpanding feitelijk plaatsvindt. In de akte moet dus staan dat het over te dragen IE-recht overgedragen – of geleverd – wordt of dat op het te verpanden IE-recht een pandrecht verleend of gevestigd wordt. Als dat niet uit de akte blijkt is er geen overdracht tot stand gekomen en geen pandrecht verleend. Een overdracht of verpanding zonder een bestaande verplichting om dat te doen is niet rechtsgeldig. Die verplichting kan mondeling overeengekomen worden, maar als een partij het bestaan daarvan betwist, dient bewezen te kunnen worden wat de afspraak was. Het is dus verstandig om het bestaan van die verplichting ook in de akte vast te leggen, zodat het bestaan van de beide voor een overdracht of verpanding noodzakelijke pijlers eenvoudig bewezen kan worden.
Wat kan er fout gaan? Een veel voorkomende fout is dat de akte wel de verplichting om te moeten verpanden of overdragen bevat, maar dat dit in de akte niet gedaan wordt. De voor een overdracht of verpanding noodzakelijke leverings- of verpandingshandeling blijft achterwege, zodat niet gedaan wordt wat gedaan moet worden en er feitelijk dus niets gebeurd is.
Waaruit blijkt de verplichting? Voor het bewijs van het bestaan van de verplichting om te moeten overdragen of te moeten verpanden is voldoende dat in de akte is vastgelegd dat A aan B zal overdragen of zal verpanden.
Waaruit blijkt het doen? Voor het daadwerkelijk overdragen of verpanden is noodzakelijk dat dit in de akte gedaan wordt. Uit de akte moet blijken dat A aan B het IE-recht overdraagt of daarop een pandrecht vestigt.
Wat moet er in de akte staan? In de akte moet staan dat A aan B overdraagt of verpand, of woorden van gelijke strekking. Dat kan zijn:
A draagt over aan B
of
A verpandt aan B
Wat staat er nog meer in de akte? Bij voorkeur blijkt uit de akte ook dat de overdracht of verpanding plaatsvindt op basis van een bestaande verplichting daartoe. Het liefst staat er in de akte dus ook dat A aan B zal overdragen of verpanden of woorden van gelijke strekking.
A zal aan B overdragen en draagt hierbij over aan B, die deze overdracht aanvaardt, …
A zal aan B verpanden en verpandt hierbij aan B, die deze verpanding aanvaardt
Wat is niet genoeg? De overdracht of verpanding komt niet tot stand als de akte alleen maar de verplichting vastlegt. Niet genoeg is dus dat er alleen maar staat dat A aan B zal overdragen of verpanden en dat dit niet ook gedaan wordt. Als dit het enige is dat in de akte staat en daar niet te lezen is dat overgedragen of verpand wordt, is er niets overgedragen of verpand.
Wie moet ondertekenen? In ieder geval is de handtekening van de IE-rechthebbende die overdraagt of verpandt nodig. Zonder die handtekening onder de akte heeft die rechthebbende niets overgedragen of verpand. Sommige IE-wetten, zoals de Rijksoctrooiwet, schrijven ook voor dat degene aan wie wordt overgedragen of verpand, die overdracht of verpanding in de akte moet aanvaarden. In dat geval moet B de akte dus ook ondertekenen. Ondertekening door B is ook nodig als de akte ook moet bewijzen dat er sprake is van een bestaande verplichting tot overdracht of verpanding. Praktisch gesproken, is het dus raadzaam dat steeds zowel A als B de akte ondertekenen.
Wat moet er verder in de akte staan? In de akte moeten de IE-rechten duidelijk geïdentificeerd worden, zodat duidelijk is welke IE-rechten overgedragen of verpand moesten worden en welke IE-rechten overgedragen of verpand zijn. In de akte moeten ook de partijen duidelijk geïdentificeerd worden, duidelijk is wie de partijen zijn en wie voor die partijen ondertekenen.
Voor wie gaat het fout? Wanneer een akte niet aan de vereisten voldoet, betekent dit dat er niets is overgedragen of verpand, zodat de koper of financier met lege handen staat. Die doet er dus verstandig aan zich goed te laten adviseren.